Rimski mozaici

Ostaci mozaika iz rimske Vile urbane u Risnu


Mozaik u rimskoj Vili urbani iz II vijeka, Risan


Risan je najstariji urbani centar u unitrašnjem dijelu Boke Kotorske. Grad je bio prestonica ilirske države u III vijeku prije Hrista, u vrijeme kraljice Teute. Rimljani ga zauzimaju 167. godine nove ere, nakon Dioklecijanovih reformi grad je pripadao provinciji Dalmacija. U Risnu postoji više arheoloških nalaza iz perioda antike. Pronađeni su ostaci kiklopskih zidova, kao i ostaci kuća i ulica na lokalitetu Carine. U samom centru naselja otkriveni su ostaci rimske Vile urbane, sa podnim mozicima. Vila je vjerovatno sgrađena u II vijeku nove ere. Mozaici sadrže geometrijske i biljne motive, kao i izuzetno rijetku predstavu antičkog boga sna Hipnosa.

Rimski mozaik sa prikazom boga Hipnosa iz Vile urbane u Risnu

Jos predivnih slika Kotora i Boke Kotorske..svaki komentar i tekst je suvisan..

BOKA KOTORSKA....

Boka je postala velika kulturna retorta. Štogod je prolazilo kroz nju, poprimalo je od njenoga duha. Nečujnom duhovnom infiltracijom preobražavala je svoje goste u građane kulturnoga svijeta. Uz veličanstvenu kotorsku katedralu iz 12. vijeka, sintezu raznih stilskih težnja, i njen divni ciborij iz druge polovine 14. vijeka, komu u svijetu nema premca, redaju se, osim kotorskih gradskih crkava, još i dvije dobrotske crkve, sv. Mateja i sv. Eustahija, veličanstvena prčanjska crkva, građena po osnovi Bernardina Maccaruzzija (1728—1800) u stilu renesanse i lakog baroka, i zvonici, od kojih zaslužuju posebnu pažnju Zmajevićev zvonik, zvonik sv. Nikole (nacrt je načinio Josip Beati, kao i za započetu nedovršenu župnu crkvu) i Gospe od Škrpjela, sve u Perastu iz 17. vijeka, gdje je došla do izražaja estetska domišljatost u najrazličitijim stilskim motivima i hirovima, i renesansni zvonici kotorske katedrale (17.vijek).

Bokeljski su hramovi ne samo muzeji kulturnog i umjetničkog blaga nego i spomenici bokeljskog duha i mišljenja. U ljepoti unutrašnjeg umjetničkog ukrasa sve nadvisuje divno peraško svetište Gospe od Škrpjela, umjetno podignuto od 15.vijeku pa dalje na hridinama, od čega se razvio istoimeno ostrvo. U kraju sjaja, ljepote i bogatstva podigao je pomorac u svome škrpjelskome svetištu vjekovan spomenik svojoj vjeri i kulturi, a ukrasio ga je u pravu pinakoteku vješt kist velikog slikara Tripa Kokolje Peraštanina (1661—1713) i dotjerao ga, pokraj djela drugih vrsnih majstora mletačke i genoveške škole, u carstvo lakog baroka. Nigdje nije pomorac izveo vjersko-kulturno djelo ovakve vrste. Čak je i pomorčeva žena u kućnom priboru i u vezivu pokazala neobičan smisao za ukus, imajući direktne i posredne veze sa prekomorskim krajevima. I predstavnici duhovne kulture imaju u Boki ista obilježja kao i bokeljski pomorci. I oni teže za svladavanjem visokih rekorda i velikih daljina.

Kotor je sasvim sigurno, najpoznatiji crnogorski grad po pitanju kulture i kulturnih znamenitosti. Jos krajem XIX vijeka, Kotor, odnosno Bokokotorski zaliv ili najjuzniji fjord, kako se taj zaliv u poslednje vrijeme sve cesce zove, zbog svoje nenadmasive ljepote, dobio je epitet nevjeste Jadrana.

Njegovu zadivljujucu ljepotu cine modro more, kamenita obala, obronci najcuvenije crnogorske planine Lovcen, zelenilo koje sa stijenama iznad zidina starog Kotora cini neskakidasnji prirodni kolorit, serpentine ka tvrdjavi San Djovani ili Sveti Ivan, srednjovjekovne palate, stari grad i nezaobilazni, uvijek, vedri duh njegovih gradjana, ma koje nacije ili vjere bili.

Kotor je svakom turisti vjekovima bio izazov, ali ne toliko turisticki, koliko kao grad velike kulturne vrijednosti sa starovjekovnim spomenicima kulture, kakve su u prvom redu njegove crkve i katedrale. Na svakom koraku kroz Stari kotorski grad npr. mozete se nakratko, makar kroz mastu, vratiti u Srednji vijek, barokno doba ili razdoblje kada su svjetskim obalama gusari dijelili pravdu. Ako vam se desi da ste po prvi put u Kotoru, utisak ce, sigurni smo, biti mnogo uvjerljiviji nego dozivljaji iz filmova koje ste gledali, ili knjiga koje ste procitali o tim razdobljima ili ovome gradu.

U njemu su sacuvani tragovi ilirske i rimske kulture, preromanike, romanike, gotike, renesanse, baroka. Stari grad Kotor spada medju mediteranske gradove s najbolje sacuvanom srednovjekovnom urbanom cjelinom od XII do XIV vijeka i uvrsten je u listu svjetske kulturne bastine pod zastitom UNESCO-a.

Stari grad Kotor se nalazi na listi UNESCO svjetske kulturne baštine, od 1979. Srednjevjekovni grad Kotor je smjesten na samom kraju Bokokotorskog zaliva. Danas je Kotor najveca stara urbana cjelina u Crnoj Gori. Najstarija arheoloski evidentirana gradjevina koja potice iz VI n.e., je ranohriscanska bazilika pronadjena ispod crkve Marije Koledjate ili Gospe od zdravlja, u neposrednoj blizini glavnih gradskih vrata starog Kotora. Vec u XI vijeku Kotor dobija zastitnika grada, svetog Tripuna ( Trifuna ) u ciju cast se i podize katedrala koja se danas smatra simbolom Kotora.

Kulturno bogatstvo Kotora je neprocjenjivo. Riznica grada krije najzacajnije kulturne znamenitosti poput: Sat kule (VIII vijek), Katedrale Svetog Tripuna (XII), Crkve Svetog Luke (XII), Knezeve palate (XVII), Crkve Svete Marije (XII), Crkva Gospe od zdravlja (XV), Napoleonovo pozoriste (XIX).

Kotor okruzuju gradski bedemi, odnosno zidovi, oko grada, zidovi iznad grada, zidovi oko brda te tvrdjava Sveti Ivan (San Djovani) na vrhu istoimenog brda.

Ma sa kojih vrata ili ulaza u stari Kotor da se uputite, asimetricni sklop uzanih ulicica i trgova odlikuje se mnostvom srednjevjekovnih spomenika. Ne samo monumentalnih gradjevina kakve su vec pomnute crkve, katedrale ili muzejski spomenici, vec i ornamentikom ne samo na kultruno- istorijskim, vec i na obicnim zdanjima, poput porodicnih kuca u kojima se i dalje odvija zivot. Na velikom broju porodicnih kuca i dalje se veoma lako uocavaju pecati minulih epoha. U vidu ornamenata koji najcesce svjedoce o Rimskoj imperiji na ovim prostorima, mozete vidjeti rimske oznake, u vidu brojki, sentenci, likova lavova, zmajeva, zmija... Svuda naokolo barokni prozori, masivni zidovi i bogato ukrasene i vjesto izrezbareni svodovi.

U Kotoru se nalaze i mnogobrojne palate: palata Drago, s gotskim prozorima iz XV vijeka; palata Bizanti iz XII vijeka; palata Pima, s tipicnim oblicima renesanse i baroka, XVI vijek; palata Grubonja, sa ugradjenim grbom stare kotorske apoteke, osnovane 1326. godine; palata Grgurina iz XVII vijeka, danas zgrada Pomorskog muzeja, kao i Sat kula iz XVI vijeka, pored koje se nalazi srednjevjekovni stub srama.

Istoricari se uglavnom slazu sa cinjenicom da je za Kotor najvazniji period Srednjeg vijeka, a obzirom da je Kotor tada dozivio veliki ekonomski procvat. Snazno razvijena ekonomija ubrzo utice na jos bolji razvoj prosvjete, te izuzetan napredak kulture, umjetnosti, gradjevinarstva. Vec od kraja XIII vijeka u Kotoru radi gramatikalna skola iz koje je iznikla plejada humanistickih pisaca i naucnika. Prvi humanisticki pisci pomiju se na prelazu iz XV u XVI vijek. O njima se konkretko ne zna mnogo, te im ni djela koja su autorizovali najcesce nijesu sacuvana. Nesumnjivo najpoznatiji je pjesnik Bernard Pima, potomak stare i nadaleko poznate kotorske plemicke porodice Pima. Sacuvano je tek nekoliko njegovih stihova na latinskom, pisanih Ciceronovim jezikom. Zatim, kotorski plemic s kraja XV i prvih decenija XVI vijeka Trifun Bizanti, te kotorski patriciji braca Vicko i Dominiko Buca. Kao stampar i izdavac knjiga, medju poznatijima, pominje se kotorski vlastelin Jerolim Zagurovic.

Kada je u pitanju kotorska renesansa knjizevnost valja pomenuti Djordja Bizantija, koji vec 1532. u Veneciji stampa stihove na italijanskom i latinskom. Ipak, najpolodonosniji renesansni poeta je Kotoranin Ludovik Paskvalic( 1500 - 1551). Uz prethodnu dvojicu, XVI vijek u Kotoru obiljezio je i pjesnik Ivan Bona Borilis.

I teoloski pisci obiljezili su Kotor. Jedan od najznacajnijih je Luka Bizanti, koji je 4. decenije upravljao kotorskom crkvom.

Sa posebnim uspjehom u Kotoru je tih vjekova bila razvijena umjetnost obrade metala i kamena, koja je proslavila kotorske majstore sirom tadasnje Evrope. Poznat je i graditelj i kotorski majstor Vita Trifunov, ili Vita Kotoranin - opat jedne omanje crkve. Prema kotorskim spisima izmedju 1326. i 1327. fra Vito je graditelj cuvenog manstira Visoki Decani ( u Srbiji).

U srednjem vijeku u Kotoru su djelovali tzv. grcki slikari, medju kojima Nikola i Manojlo na pocetku XIV. vijeka. U XIII i XIV vijeku Kotor ima svoju apoteku i ljekare, zlatare, kovace oruzja i kovacnicu novca, biblioteku, klasicno obrazovanje, teologe, komunalno uredjenje grada i Statut, notarske knjige... Prije vise od pet vjekova u Kotoru je zivio poznati ducandzija Marin Drusko.Vrijedi pomenuti i poznatog trgovca i kotorskog kapetana Marka Grgurovica.

Ipak, nesumnjivo najveci broj poznatih Kotorana, porodio je Perast, mjesto nadomak Kotora u kojem su poznate palace. Medju poznatijim Perastanima je Andrija Paltasic, stampar i izdavac (1450- 1500), koji je djelovao u Veneciji 1477-1493. Iz poznate perastanske porodice Zmajevici ponikli su pisac i barski arhibiskup Andrija Zmajevic (1624 – 1694 ), Vicko Zmajevic, (1670 - 1745), crkveni politicar i pisac...

Najpoznatiji predstavnik cuvenog kotorskog slikarstva je slikar Tripo Kokolja (1661 - 1713) cija djela krase cuvenu crkvicu na ostrvu Gospa od Skrpjela. Ovaj slikar bogatog opusa, proslavio se na gotovo citavom Mediteranu.

Kraj XVII vijeka, takodje je interesantna epoha u istoriji Kotora, s jedne strane, obiljezile su je sudjelovanje pojedinih Kotorana, posebno Perastana u Morejskom ratu (1684- 1699). Veoma istaknuta licnost toga perioda je Vicko Bujovic, te poznati peraski pomorac Matija Zmajevic, kasnije ruski carski admiral.

Najslavniji kotorski pomorac i kapetan je svakako Ivo Vizin, koji je 1852. krenuvsi na uobicajeno trgovacko putovanje, svojim omanjim jedrenjakom Splendido, po kojem se danas zove i veoma lijepi hotel u Morinju, u blizini Kotora, Vizin je napravio najveci pomorski poduhvat XIX vijeka, krstarivsi od luke do luke, oplovio je svijet. Ivo Vizin bio je samo jedan iz cijelog niza proslavljenih bokeljskih kapetana koji su plovili gotovo svim svjetskim morima.

Mnogo prije Vizina, tacnije 1823. pominje se i navigacioni oficir Stevan Vukotic. Uz Vizinovo i Vukoticevo, istorija Kotora pamti i imena jos nekih poznatih pomoraca i kapetana kao sto su Petar Zambelic i Marko Ivanovic.

U Kotoru je rodjen i sakupljac narodnog blaga te folklorist Vuk Vrcevic, ( 1811- 1882).

U okolini Kotora, odnosno u oblasti pod imenom Grbalj rodjen je i arhiepiskop cetinjski i mitropolit Crne Gore Mitrofan Ban (1841- 1920).

I novija istorija porodila je mnoge poznate Kotorane. Svjetski poznati Kotoranin danas je Tripo Simonuti, violinist i slobodni umjetnik, rodjen 1932.godine. Sa kcerkama Anom i Irenom osnovao je kamerni trio koji je i van granica Crne Gore poznat pod imenom „Trio Simonuti“.

U Kotoru zivi i radi i dr Milos Milosevic, danas aktuelni admiral Bokeljske mornarice. Znacajno je pomenuti i nekada profesora na Pomorskom i fakultetu za turizam Milenka Pasinovica, te violinistu Ratimira Martinovica, koji i danas zive i rade u Kotoru.

BUDVA - MANASTIRI

O burnoj istoriji Budve i njene okoline, danas svjedoce mnogobrojni spomenici kulture. Budva ima veliki broj kulturno-istorijskih spomenika, medju kojima je veliki broj manastira i manjih crkava. Svi ti spomenici zivo dokumentuju prohujala istorijska i drustvena desavanja na prostoru Budvanske rivijere. Medju najpoznatije kulturno istorijske spomenike spadaju :crkva Sv.Ivana, sagradjena u VII vijeku, crkva Santa Maria in Punta iz 840 god., crkva Svete Trojice iz 1804. Sjeverno od Budve nalazi se manastir Stanjevici, u kojem je 1798. izglasan prvi Crnogorski zakonik. Najznacajniji i najvise pominjani manastir, centar pismenosti kod Pastrovica, plemena koje je od davnina imalo autonomnu opstinu od 12 sela, i borilo se protiv svih osvajaca /Turaka, Mlecana, gusara, kasnije Austrijanaca i Italijana/ nalazi se iznad grada-hotela Sveti Stefan. Cine ga tri crkve, u kojima su pojedine freske iz XVII vijeka. Veoma raskosan je i manastir Rezevici izmedju Svetog Stefana i Petrovca, cija arhitektura seze jos u XIII vijek. Nedaleko od Petrovca je manastir Gradiste, spomenik poznog Srednjeg vijeka. Jos je veliki broj crkvica i manastira koji se nalaze diljem Budvanske rivijere, a koji cekaju na sve one turiste kojima je razgledanje kulturno – istorijskih znamenitosti vise od zadovoljstva.

BUDVA...

Budva je pored turizma i grad kulture. Ne samo zbog njene izuzetno vrijedne istorijske proslosti vec i zbog stalnih uticaja i prozimanja razlicitih kultura sa kopna i mora (Heleni, Mlecani, Francuzi, Austrougari...) kulturna dimenzija Budve uvijek se prepiltala kroz drustveni zivot grada. O Budvi iz davnih vremena i danas zivo svjedoce autenticni spomenici: brojne crkve, manastiri, tvrdjave...

Najprivlacniji i najstariji je Stari grad Budva, u kojem je i najveci dio tih spomenika.

Pored istorije i kulture, duh Budve kroz vjekove pronosile su i mnoge znamenite licnosti. Budva je radjala mnoge velikane kicice i pera. Pomenucemo neke: Todor Vukovic, slikar iz Maina XV vijek, Krsto Ivanovic-hronicar Budve XVII vijek.

U XVIII vijeku u Budvi je zivio nadaleko poznati konte Stjepan Zanovic, od rane mladosti sklon izazovima i avanturama, raskalasnom i opustenom zivotu.

Znacajna licnost za Budvu je i slikar bogatog opusa Anastas Bocaric-XVII vijek. Skolovao se u Atini, bavio se skulpturom, kaliografijom i primijenjenom umjetnoscu. On je ujedno bio i prvi ucitelj svome bratu Spiru Bocaricu, koji je skolovanje provodio u Venciji. Napravio je veliki broj portreta i pejzaza.

Ipak, nesumnjivo najpoznatiji Budvanin, knjizevnik i diplomata za koga se zna i van prostora Crne Gore, narodni tribun bio je Budvanin Stefan Mitrov Ljubisa, XIX vijek.

Taj knjizevnik je i za zivota proglasen najboljim pripovjedacem toga vremena. Proslavio se biljezeci i sakupljajuci narodne obicaje, dogadjaje i cuvajuci narodni jezik od zaborava.

Iz novijeg vremena, iz perioda XX vijeka, isticu se takodje priznati i poznati javni i naucni radnici. Kao najznacajnije valja navesti bracu Miroslava i Stevana Luketica. Dr Miroslav Luketic je poznati istoricar, I hronicar. Njegov brat Stevan Luketic bio je skulptor svjetskog glasa.

U Budvi su se rodili i zive i slikari Slobodan Slovinic i Jovan Ivanovic.

KULTURA U BUDVI

KULTURA U BUDVI

Slobodno vrijeme u Budvi se može osmisliti prisustvom nekoj od mnogobrojnih kulturnih manifestacija.
Budva je u ljetnjim mjesecima stjecište najpoznatijih imena iz oblasti kulture i umjetnosti i publike u kojoj su turisti iz raznih krajeva. Multimedijalne, književne, filmske, pozorisne i druge kulturne manifestacije u ljetnjim mjesecima cijelu Budvu pretvaraju u pozornicu bez konvencionalne granice izmedju stvaralaca i publike.
Sem uobičajenih kulturnih dogadjaja: muzičkih, filmskih, književnih i dječijih festivala, pozorišnih predstava, koncerata klasične, zabavne i etno muzike, izložbi slika, skulptura, pjesničkih večeri... neke manifestacije su prilagodjene specifičnim prohtjevima svakog turiste - maskenbali, fešte na plaži, ribarske fešte, fešte na moru...

Dva najpoznatija festivala koja se održavaju svake godine u kontinuitetu su pozorišni "Grad Teatar Budva" i muzički festival "Music festival Budva".

"Grad Teatar Budva" je višegodisnji internacionalni i u svijetu ugledan festival pozorišnog, muzičkog, književnog i likovnog stvaralaštva, organizuje se svakog ljeta na otvorenim scenama u Budvi, od 1. jula do 20. avgusta. Na budvanskim pozornicama su minulih sezona nastale i nastaju brojne pozorišne predstave, dominantne u teatarskom životu Crne Gore i Srbije. Uz gostovanja uglednih pozorišnih ansambala iz susjednih zemalja i svijeta, ova metropola crnogorskog turizma ujedno je tokom ljeta i internacionalna prijestonica najuglednijih stvaralaca. Paralelno s pozorišnim odvijaju se i brojni koncerti istaknutnih domaćih i svjetskih ansambala i najuglednijih reproduktivaca klasične muzike. Nerijetko, muzičari nastupaju i u izuzetno akusticnim ambijentima drevnih sakralnih objekata Budve. Ne izostaju ni brojne likovne manifestacije u budvanskim galerijama. Publici se ovdje predstavljaju slikari i oni afirmisani ali i oni koji tek dolaze iz Cetinjske akademije. Višegodišnju tradiciju ima i u svijetu znameniti Trg pjesnika, takodje u sklopu manifestacije Grad Teatar, koji ljeti okuplja najuglednije pisce iz Srbije i Crne Gore i inostranstva. Najuspješnijim autorima dodjeljuju se nagrade "Trga pjesnika", a tom prilikom se uručuje i prestižna nagrada "Stefan Mitrov Ljubiša" za književno stvaralaštvo.

http://www.gradteatar.cg.yu/

"Music festival Budva" je domaći zabavno-muzički festival koji se svake godine održava uz drevne budvanske zidine. Festival afirmiše mediteranski zvuk, nudeći svake godine desetine novih hitova, pjesama koje se masovno pjevaju i pamte. Trodnevna zabavno-muzička manifestacija sem afirmisanim i poznatim, daje šansu i mladima u svijetu "lakih nota". Poslednjih godina ova priredba dobija internacionalni karakter sa sve većim brojem gostiju iz susjednih i zemalja šireg mediteranskog okruženja. Festival se odvija po oprobanoj programskoj koncepciji koja, pored takmičarskog dijela u mediteranskoj i pop muzici podrazumijeva i učešće domaćih i inostranih gostiju, kao i prezentaciju modela visoke mode poznatih svjetskih kreatora. Na ovom Festivalu su gostovali: Toto Kotunjo, Al Bano, Spagna, Boney M, Goran Bregović, Zdravko Čolić, Bajaga i drugi.

http://www.musicfestivalbudva.com/

Stari grad Bar
Stari Bar je grad sa više od 2500 godina postojanja. Mediteranska klima, obilje voda i blagorodno polje učinili su ovo područje jednim od najstarijih staništa civilizacija istočne obale Jadrana.
Ispod današnjih ostataka Starog grada pronadjeno je mnoštvo fragmenata keramičkog posudja koje okvirno datiraju od 8. do 5.-tog veka p.n.e., kada je ovaj predeo naseljavalo Ilirsko pleme Enhelejci. Kasnija iskopavanja otkrivaju nalaze i iz rimskog i ranovizantijskog vremena (3. do 5-ti vek n.e.).
U pisanim istorijskim izvorima iz IX i X veka Stari grad se prvi put pominje kao Antibareos, a zatim kao Antibaris i u XI veku kao Antibari kod cara Konstantina.

Stefan Vojislav, knez dukljanskih Slovena, 1042. god. u području Bara je porazio Vizantijce. Istovremeno je potukao vojske Raške, Bosne i Huma šireći svoje kneževstvo. Duklja je postala najsnažnija južnoslovenska država, a njen grad Bar postaje značajni kulturni, ekonomski i vrski centar.
U gradskoj katedrali sv. Djordja, 1067. god knez Mihajlo Vojisavljević biva krunisan za kralja. Drevna katedrala je postala hram krunisanja i sahrana vladara dukljanske dinastije Vojisavljevića.
Katolička episkopija 1089. godine dobija status dukljanske arhiepiskopije i crkvenu upravu nad episkopijama susednih gradova i oblastima Srbije, Bosne i Travunije.
Krajem XII veka, prelat barske crkve, opat Grgur, sačinio je «Barski letopis» najobimnije istorijsko-literalno delo o istoriji južnih Slovena.
Bar, kao i okolni primorski gradovi i oblasti, 1183. god ulazi u sastav srednjevekovne države srspke dinastije Nemanjića. Sredinom XIV veka Barom vladaju zetski dinasti Balšići, a u XV veku prelazi iz ruke u ruku Mlečana, Balšića, Despota Stefana Lazarevića, Djurdja B rankovića i Stefana Vukčića. Od 1443. god je u sastavu Mletačke republike. Grad je tada proširen, izgradjen i definitivno utvrdjen sistemom bedema, bastiona i kula. U njemu je tada postojalo tridesetak gotičko-renesansnih palata, šesnaest crkava i manastira, više stotina kuća, oko 4000 žitelja...
Grad Bar je imao statut i kovnicu novca.

Turci osvajaju Bar 1571. god, bez borbe i rušenja. Tokom tri veka Bar živi kao značajna uredjena varoš sa dobrim prihodima od trgovine i poljoprivrede (maslinarstva).

Knjaz Nikola Petrović i Crnogorci oslobadjaju Bar 1878. god. Polusrušeni grad od tada prestaje da živi a život se polako seli na morsku obalu.

Zidine grada Bara su potpuno restaurirane, kao i nekoliko značajnih gradjevina unutar samo grada.
Na ostacima jedne od crkava je sačuvana i ikona Svetog Nikole iz XV veka.

KULTURA I KULTURNO-ISTORIJSKO NASLEDJE U GRADU BARU...

Ambijentalna cijelina Starog grada Bara i njegovo okruženje, upotunjeno kulturno-prirodnim spomenicima - maslinama starim preko 2.000 godina, zatim činjenica da današnji urbani čovjek želi vidjeti i doživjeti svjedočanstva prošlih vremena, još ako su upotunjena rijetkostima, mogli bi biti osobena preporuka barskog kraja na svjetskim turističkim mapama. Za ozbiljanu turističku ponudu treba inventivan timski rad stručnih ljudi koji bi sadržajne potencijale profesionalno i primamljivo „složili“ u dobro prezentovani projekat čija bi rezultat bio stotine hiljada turista.Potencijala očigledno ima, a neki su još u fazi otkrivanja. Crnogorski i italijanski arheolozi su tokom novembra na brdu Majlika, kod Bara pronašli ostatke grčke kulture iz 4. vijeka prije nove ere.
I ne samo to.
Rezultati nedavno okončanih laboratorijskih analiza na Univerzitetu »Ka Foskara« u Veneciji nagovještavaju za Bar i Crnu Goru senzacionalno otkriće: u podnožju planine Rumije nije jedna maslina starija od dva milenijuma, Stara maslina na Mirovici, već masline!