SAKRALNI OBJEKTI

U crkvi su sačuvane freske koje datiraju iz XVI vijeka ali je usled burne prošlosti grada, samih rukopisa i ikona sačuvano vrlo malo, iako se pouzdano zna da je crkva bila bogata riznica. Po formi veoma specifična, crkva svetog Đorđa postaje jedan od najdugovječnijih svjedoka istorije grada. Pored nje u okolini Podgorice nalazi se još nekoliko starijih sakralnih objekata, poput crkve u Srpskoj, manjem zetskom selu, koja je prilikom svog osvećenja bila svjedok i zarobljavanja rodonačelnika dinastije Petrović – Danila Šćepćevića Petrovića. 1709. godine odlučni vladika Danilo, koji je pokrenuo istragu poturica, na prevaru je uhvaćen u ovoj crkvi, a ovaj događaj u Gorskom vijencu opisao je Petar II Petrović Njegoš („Spuštavah se ja niz vaše uže, umalo se uže ne pretrže“). Srednjevjekovna hrišćanska umjetnost, pod pritiskom Otomanske imperije i islamizacije očuvala se i ponajbolje u arhitekturi i slikarstvu ovakvih malih crkava. Pojedini manastiri i crkveni objekti izuzetno su živopisani, a među njima u okolini Podgorice nalaze se Manastir Ćelija Piperska, potom nešto sjevernije Manastir Duga, i Manastir Ždrebaonik. Na Veljoj gori nalazi se i zadužbina rovačkog vovjode Vuksana Bulatovića. Rušene crkve narod je obnavljao i time ostavljao u nasljeđe jedan neprekinut niz duhovnih ostvarenja. Nedaleko od grada nalazi se i manastir Dajbabe koji je u osnovi u obliku krsta i predstavlja zanimljiv sakralni objekat za posjetiti. Nalazi se ispod Dajbabske gore koja se dominantno podiže iznad zetske ravnice. Za posjetioca iz bilo kojeg dijela svijeta ovaj manastir će predstvaljati neponovljivo duhovno iskustvo, obzirom da je djelo prirode i čovjeka (crkva manastira se nalazi u pećini), ovdje u suživotu u slavljenju Boga. Obzirom na svoj jako povoljan geografski položaj i gotovo svakodnevni razvoj putne i saobraćajne infrastrukture posjeta nekim od crkava i manastira na obalama i ostrvima skadarskog jezera bila bi više nego poželjna. Tako, na ostrvu Starčevo, na skadarskom jezeru, živopisna crkva svete Bogorodice, pored grobnice Božidara Vukovića – Podgoričanina, jedan mali otok čini izuzetnim za vidjeti i posjetiti; još kada se doda da se do većine ovakvih ostrvaca i manastira dolazi vožnjom čamcem, po jednom od najljepših evropskih jezera, i sama pomisao na posjetu još je ljepša.

Na svega sat vremena vožnje kolima prema sjeveru Crne Gore, vrijedan posjete svakako je i Manastir Morača, zadužbina iz doba nemanjićke države. Natpis koji je očuvan do danas, pokazuje da je manastir podignut 1252. godine. Crkva u raškom stilu, posvećena Bogorodici, građena je u najstarijem arhitektonskom stilu srpskih država. Tokom XVI i XVII vijeka u njemu je boravila grupa najistaknutijih starih majstora, zoografa i prepisivača starih crkvenih rukopisa. Uticaj njihovog stvaralaštva osjećao se u svim krajevima Crne Gore pa se ovaj manastir i danas smatra klicom crnogorske kulture. Freske poput Gavran hrani proroka Iliju, jedna je od mnogobrojnih iz tri perioda u kojima su freske nastajale. Najljepše pripadaju periodu ranog postojanja manastira, XIII vijeku, a među poznim ističe se rad Đorđa Mitorfanovića, najvećeg majstora XVII vijeka na ovim prostorima.

Početkom devedesetih godina XX vijeka započeta je izgradnja Hrama Hristovog vaskrsenja na desnoj obali Morače, pokraj male crkve koja već decenijama služi vjernicima pravoslavne vjeroispovjesti Podgorice. Ovaj velelepni vjerski objekat vremenom postaje jedan od najvećih hramova pravoslavne duhovnosti u svjietu. Vrijedna pomena je i crkvica kod dvorca kralja Nikole, podignuta u XIX vijeku.

Na svega kilometar od centra grada u Podgorici se nalazi savremeno zdanje katoličke crkve, koja je centar okupljanja građana rimo – katoličke vjeroispovijesti, koji pretežno naseljavaju oblast Malesije. Posjeta Tuzima, varošici u srcu Malesije, i razgovor sa lokalnim stanovništvom bilo bi idealna prilika da se sazna nešto više o duhu katoličanstva na ovom prostoru, kao i da se posjete neki izuzetno lijepi sakralni objekti, poput crkve u samom centru Tuzi.

Vidan islamski uticaj na istoriju grada, posebno u dijelu Stare varoši, ostavio je i do danas spomenike vjerske prirode koji kompletiraju sliku multinacionalne Podgorice. Dvije dzamije ističu se karakterističnim stilom gradnje i svojom važnošću za islamsku vjersku zajednicu. Glavatovića dzamija, građena u XVI vijeku pretrpjela je ogromno uništenje tokom II svjetskog rata, dok je dzamija Osmanagića pretprjela teška oštećenja. Danas, obnovljene i svrtsane u red spomenika kulture obje, sa svojom specifičnom pojavom i neizostavnim mauzolejom tzv. turbeom čine i da se neislamsko stanovništvo Podgorice, kao i posjetioci grada upoznaju sa ovom orijentalnom kulturom.