KULTURA

Evo nekih znacajnih informacija o muzejima i kulturno-istorijskim spomenicima..

Danas u Crnoj Gori djeluju dva profesionalna pozorišna ansambla - Crnogorskog narodnog pozorišta i Gradsko pozorište Podgorice, kao i nekoliko amaterskih pozorišnih ansambala od kojih najdužu tradiciju ima "Zahumlje" iz Nikšica i pozorišni ansambli iz Herceg Novog, Tivta, Kotora, Bara, Berana, Bijelog Polja. Najznacajnije medu njima je amatersko pozoriste "Dodest" iz Podgorice.
Ljeti se trgovi i tvrdave crnogorskih primorskih gradova pretvaraju u pozornice pod vedrim nebom u kojima se u toku par mjeseci održava nekoliko pozorišnih festivala sa vrhunskom pozorisnom produkcijom: Grad Teatar u Budvi, Barski Ljetopis u Baru Tivatsko kulturno ljeto i Festival djecijeg pozorišta u Kotoru.


Crnogorsko narodno pozori?te

Crnogorsko narodno pozorište je formirano 1953. godine. Pocetna ideja osnivaca je bila da se konstituiše pozorište koje ce zadovoljiti sve uslove i pretpostavke nacionalnog teatra. Na samom pocetku rada ono je okupilo vecinu afirmisanih glumaca i pozori?nih radnika sa crnogorskog prostora.
U požaru 1989. godine izgorela je zgrada pozorista. U maju 1997. godine, u modernoj i savremenoj zgradi, premijerom predstave "Gorski vijenac" poceo je ponovni uzlet Crnogorskog narodnog pozorišta.
CNP danas predstavlja jednu od vodecih umjetnickih institucija, ostvarujuci na zavidnom nivou pocetnu ideju osnivaca. Ono daje dinamicnu sliku življenja savremene Podgorice i Crne Gore.

Gradsko pozoriste u Podgorici

Gradsko pozoriste u Podgorici je pocelo sa radom 1951.godine, kao amaterska druzina koja je pravila predstave za djecu. Ubrzo je preraslo u profesionalno pozoriste i steklo reputaciju jednog od najpriznatijih djecijih pozorista na teritoriji bivse Jugoslavije. Do prosle godine u pozoristu je djelovala lutkarska i dramska sekcija, od kada ono dobija i scenu za odrasle. Djecije pozorište, koje je sada preimenovano u Gradsko pozorište, dobilo j vlastitu zgradu 2001. godine. Djecije pozoriste je gostovalo na svim djecijim festivalima od Kotora, Bugojna, Zagreba, a dobitnik je cetiri nagrade Sterijinog pozorja.


Pozoriste "Zetski dom" na Cetinju


Pozoriste "Zetski dom" na Cetinju je otvoreno je 1888. godine premijerom predstave "Balkanska carica" , koja je uradena po tekstu knjaza Nikole. Sama zgrada pozorišta je kulturna baština i prvo zdanje u Crnoj Gori namjenski gradjeno za tu svrhu. Projektovao je Josip Silovic iz Trogira, po nalogu knjaza Nikole i uradeno je po uzoru na kamerne evropske teatre sa salom od 150 sjedišta. U svojoj dugoj istoriji pozorište nije imalo konstantan scenski rad, vec je radilo u zavisnosti od profesionalnih i finansijskih problema.


Barski ljetopis


Barski ljetopis je ljetnji festival pozorišnih, likovnih, muzickih i književnih programa. Organizator je Kulturni centar Bar. U toku ljetnih mjeseci izvede se oko osamdesetak kulturno-umjetnickih programa. Festival ima i sopstvenu produkciju predstava, koje su ucestvovale na brojnim pozorišnim scenama i festivalima širom Ex Jugoslavije. To je festival pozorišne, muzicke, likovne i književne umjetnosti i održava se u toku ljetnjih mjeseci jula i avgusta. Osnovan je 1987. godine kao dio pozorišnog projekta grupe umjetnika vezanih za ime KPGT i za prostor SFR Jugoslavije.

Grad teatar Budva


Od 1992. godine Festival djeluje kao samostalna institucija. Za cetrnaest godina postojanja na festivalu je izvedeno preko 600 pozorišnih predstava, vecinom gostujucih, ali i u sopstvenoj produkciji, preko trideset inostranih gostovanja, opere, baleti, zatim preko 250 koncerata, 50 likovnih izložbi, nekoliko performansa. Odrzano je 650 književnih veceri sa preko 800 ucesnika. U toku festivala održavaju se i manifestacije, promocije knjiga sopstvene izdavacke djelatnosti. Predstave u produkciji festivala su gostovale u inostranstvu i domacim pozorištima, odnoseci brojne nagrade.

Tivatsko kulturno ljeto

Tradicionalna manifestacija "Tivatsko kulturno ljeto", na kojoj se tokom ljeta predstavljaju raznovrsni pozori?ni, muzicki, književni i likovni programi održava se ljeti u organizaciji lokalnog Centra za kulturu. Tivatsko pozorište je Crnoj Gori ponudilo veoma vrijednu produkciju. Centar za kulturu Tivat izvodi svoje popularne predstave iz "Bokeske trilogije" - "Bokeski D mol", "Betula u malu valu", "Inominato", "Jelena Savojska"... Nekoliko predstava sa bokeškim temama popunilo je prazninu koja se osjecala u pogledu umjetnicke obrade tema iz lokalne istorije, legendi i naravi. Umjetnicka ekipa okuplja poznata imena iz svijeta pozorišta sa teritorije Srbije i Crne Gore. Predstave Tivatskog pozorišta cesto gostuju širom zemlje i inostranstva. Bogat je i kulturni program tivatske galerije koja je smještena u jednoj od najljepših kuca iz doba renesanse kod nas - dvorcu porodice Buca, u blizini centra grada, koji je sam po sebi vrijedan kulturno-istorijski spomenik.



Ostali kulturno - istorijski objekti u Crnoj Gori:

Riznica Cetinjskog manastira
Njegošev muzej - Biljarda
Dvorac kralja Nikole
Umjetnicki muzej Cetinje
Arhiv Crne Gore Cetinje
Mauzolej na Lovcenu
Mauzolej vladike Danila
Pomorski muzej Kotor
Riznica katedrale Sv. Tripuna Kotor
Istorijski arhiv Kotor
Muzej grada Perasta
Zavicajni muzej H.Novi
Galerije